درحالی که بیش از 30 سال از اعمال تحریم های آمریکا و جامعه بین الملل علیه ایران می گذرد، طی سال های اخیر و با گشوده شدن فصل پیشرفت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران، تهدیدها و تحریم ها رنگ و بوی تازه ای گرفته است.
به گزارش رجانیوز، به اذعان کارشناسان غربی تحریم های اقتصادی علیه ایران، ابزاری کند و ناکارآمد است و حتی میزان صادرات از آمریکا به ایران در آخرین ماه سال 2009 بیش از 11 میلیون دلار بوده و در ژانویه سال 2010 با افزایش تقریبا سه برابری به 31 میلیون دلار رسیده است؛ کارشناسان حوزه مالی و اقتصادی کشور وهمچنین کارشناسان مسائل بین الملل بر این عقیده اند ، هدف اول آمریکا از اعمال تحریم ها، ایران نیست بلکه جمهوری اسلامی، هدف ثانویه است.
1- امریکا باید تحریم را با تمرکز روی حقوق بشر و مشکلات داخلی ایران همراه کند
- کیم آر. هولمز، واشینگتن تایمز (3/1/1389): البته تحریم به تنهایی کافی نیست. همچنین باید دیپلماسی عمومی را به نقض حقوق بشر متمرکز کنیم. نظام جمهوری اسلامی به اندازه کافی درون کشور بی اعتبار شده و بر این نقطه ضعف باید فشار وارد کرد. آمریکا باید بر فساد مالی نظام جمهوری اسلامی و کمک هایش به تروریسم تاکید کرده و در حد گسترده ای آن را اعلام کند و اطمینان یابد مردم ایران این پیام را می شنوند. شکر خدا، خیلی از ایرانی ها همان را می خواهند که ما می خواهیم: برقراری دموکراسی و حکومتی بدون فساد که به حقوق مردمش احترام می گذارد. می توانیم با کمک به وبسایت های خارج از کشور، به آنها فناوری لازم برای گذر از فیلترینگ و سانسور را بدهیم و باید همان حمایت و کمک مخفیانه ای که در همبستگی با مردم لهستان در جریان جنگ سرد داشیتم را به مردم ایران بدهیم.
2- باید با تحریم ها به اپوزیسیون در ایران کمک کرد
- ریچارد هرتسینگر، روزنامه آلمانی ولت (14/1/1389): «توان گروههای اپوزیسیون ایران برای تغییر رفتار مقامات این کشور کافی نیست. به همین علت است که غرب باید همزمان تهدیدهای چند باره خود در اعمال تحریمهای سخت علیه ایران را نیز به منصه ظهور بگذارد. در واقع تنها با اتخاذ این سیاست است که می توان باور کرد غرب در زمینه شکل گیری صلح و استیفای حقوق بشر در منطقه خاورمیانه جدی است. با این همه انقلاب سبز ایران می تواند در این ارتباط انگیزه جدیدی ایجاد کند.
3- موقعیت اپوزیسیون در ایران یک عامل مهم در محاسبات امریکاست که در آغاز سیاست تعامل وجود نداشت
- گفت وگوی کنت کاتزمن با پایگاه اینترنتی شورای روابط خارجی امریکا (15/1/1389): ایرانی ها هنوز به پیشنهاد اوباما برای گشودن باب گفت وگو واکنش نشان نداده اند. اینطور نیست؟
- نه نداده اند. در درون دولت تا ان جایی که من اطلاع دارم دلسردی فراوانی در این خصوص وجود دارد. این حس در سخنان اخیر اوباما مشهود بود. وی گفت ما مسیر جدیدی را دنبال کردیم این مسیر سیاستی روشن را در خود داشت. ما تلاش می کردیم رویکردی جدید را بیازماییم اما این رویکرد در ایران انعکاسی نداشت. اکنون بخشی از مشکل ممکن است درگیر شدن ایران با جنبش اپوزیسیون داخلی باشد. موقعیت سیاسی داخلی ایران به دنبال انتخابات جنجالی ژوئن گذشته اکنون عاملی جدید در محاسبات به شمار می رود. این مسئله زمانی که مراسم تحلیف باراک اوباما برگزار شد و او این رویکرد تازه را مطرح کرد وجود نداشت گرچه جنبش اپوزیسیون در چند ماه گذشته تا حدودی خاموش شده است این مسئله هنوز یک عامل تعیین کننده است و شما در لایحه کنگره علیه ایران قطعا شاهد ان هستید».
4- هر اتفاقی بنا باشد بیفتد از داخل ایران خواهد بود
- سی ان ان (29/1/1389): کریستین امانپور می گوید به نظر من هراتفاقی که ر ایران بیفتد از داخل این کشور خواهد بود.
5- امریکا می خواهد با افزایش تحریم ها شکاف های درون ایران را اضافه کرده و به اپوزیسیون کمک کند
- اندرو لی باترز، مجله تایم (19/4/1389): اگرچه تحریمها چندان موثر نبودهاند، اما دولت اوباما امیدوار است اقدامات جدیدی که منافع طبقه حاکم ایران را هدف قرار داده، منجر به بروز شکاف عمیقی میان مردم و حاکمیت شود، بهخصوص اینکه جنبش مخالفان - که اعتراضات خیابانی آنها با سرکوب گسترده نیروهای نظامی وابسته به دولت مواجه شد - درصدد است تا از معضلات رو به افزایش اقتصادی، برای فربهتر کردن و منسجمتر ساختن بدنه مخالفان رژیم بهره بگیرد و این چالش را تبدیل به فرصت کند.
7- مردم ایران بعد از انتخابات فرق کرده اند و برای تحریم نظامشان را مقصر خواهند دانست
- مایکل اورن، سفیر اسرائیل در آمریکا (14/7/1388): ملت ایران در پی انتخابات ریاست جمهوری و نتایج مشکوک آن، با برقرارشدن تحریم های جدی نیز، رهبران رژیم را مسوول وضعیت تلقی خواهد کرد نه آمریکا یا اسرائیل را، و تحریم ها شکاف میان حکومت با ملت ایران را بیشتر می کند و رژیم را ضعیف تر خواهد کرد. مردم ایران با دوره قبل از انتخابات ریاست جمهوری اخیر فرق دارند. اگر قبل از انتخابات، یک راننده تاکسی بنزین برای ماشینش نداشت، آمریکا و صهیونیست ها و غرب را متهم می کرد، اما اکنون همان راننده تاکسی از ماشینش پیاده می شود و حکومت کشورش را نفرین می کند».
8- هدف بلند مدت تحریم ها این است که مردم از دولت روی گردان شوند
- ریچارد اسپنسر، دیلی تلگراف (12/7/1388): هدف طولانی مدت تحریمها این است که مردم ایران از رهبرانشان رها شوند و مخالفت طبقه متوسط با انتخاب مجدد احمدی نژاد به دلیل مشکلات اقتصادی بوده است. با این حال رهبران مخالفان ایران درخصوص برنامه هسته ای این کشور و تحریمها از دولت حمایت می کنند.
9- امریکا شدیدا عقیده دارد ترکیب فشارهای بین المللی با بی ثباتی داخلی می تواند تصمیم های ایران را تغییر بدهد
- فیلینت لورت و هیلاری لورت، نیویورک تایمز (7/7/1388): اکنون امریکا حتی به شکلی جدی تر این امید بیهوده را خواهد داشت که اعمال فشارهای بین المللی و بی ثباتی داخلی در ایران موجب بوجود امدن تغییراتی مهم در تصمیم گیری این کشور شود.در واقع نشست روز پنجشنبه در ژنو که اعضای گروه پنج بعلاوه یک در ان حضور خواهند داشت فرصتی برای گفتگویی راهبردی نخواهد بود بلکه فرصتی برای اعلام این ضرب الاجل خواهد بود که ایران باید با محدود ساختن پیش دستانه برنامه خود موافقت کند در غیر اینصورت با انچه هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه امریکا ان را تحریم های فلج کننده خوانده است روبرو خواهد شد.
10- مردم ایران در اثر تحریم ها دور نظام جمع نمی شود و اگر ایران الان تحریم نشود پس کی وقت تحریم آن خواهد بود؟!
- گزارش رویترز از بیت المقدس (24/6/1388): «بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل روز دوشنبه گفت زمان اعمال تحریمهای شدیدتر علیه ایران به علت برنامه هسته ای این کشور فرا رسیده است. یک مسئول پارلمانی در اسرائیل به نقل از نتانیاهو که در نشست کمیسیونی پارلمانی شرکت کرده بود گفت به نظر من زمان اعمال تحریمهای شدیدتر علیه ایران فرا رسیده است اگر اکنون زمان تشدید تحریمها نیست پس کی چنین زمانی فرا می رسد؟ ممکن است این تحریمهای شدید تاثیر گذار باشد. این مسئول که در نشست نتانیاهو با اعضای کمیسیون دفاعی کنستحضور داشت به نقل از وی افزود به نظر من جامعه بین المللی می تواند به گونه ای تاثیر گذار اقدام کند. نظام ایران ضعیف است. ملت ایران در صورتی که احساس کند خطری علیه نظام حاکم وجود دارد برای نخستین بار در اطراف این نظام جمع نخواهد شد و شاهد وضع جدیدی خواهیم بود.
11- بیشترین امید به مهار ایران از داخل است
- سرمقاله واشینگتن پست (21/6/1388): آیا میتوان روسیه را که مرکز مقاومت های دیپلماتیک در هفت ماه گذشته بوده است، ترغیب کرد که از اقداماتی نظیر ممنوعیت فروش سلاح و بنزین به ایران حمایت کند؟ آیا دولتهای اروپایی که هنوز از بزرگترین شرکای تجاری ایران هستند سرانجام صادرات و سرمایهگذاریهای خود را محدود خواهند کرد؟ چنین تحریمهایی ممکن است عمل نکند؛ بیشترین امید برای متوقف کردن برنامه هستهای ایران احتمالا در واژگون شدن رژیم آقای خامنهای توسط تحول درونی نهفته است. اما اگر دولت اوباما نتواند فشار بیشتری بیاورد، این موضوع باعث تقویت موضع آقای احمدینژاد پشتیبانی خواهد شد که میگوید بخاطر مقاومت در برابر سازمان ملل ملت ایران تحت هر شرایطی هرگز صدمه نمیبیند».
12- ارلی: با تحریم ایران از موسوی و خاتمی حمایت می کنیم
اظهارات صریح مقام های آمریکا نشان می دهد حمایت علنی از اصلاح طلبان غربگرا در دستور کار هرگونه راهبرد آینده آمریکا درباره ایران قرار دارد. اطلاعات رسیده از برخی پایتخت های عربی از جمله بیروت و منامه نشان می دهد دولت باراک اوباما در تدوین استراتژی خصمانه خود علیه ایران ماموریت قابل توجه و جدی برای چهره هایی نظیر موسوی و خاتمی در نظر گرفته است. بر مبنای این اطلاعات، که اسنادی دقیق آن را پشتیبانی می کند، اخیراً برخی از مقام های آمریکایی در خاورمیانه، که ماموریت انجام هماهنگی های منطقه ای و همچنین اداره ایستگاه های اطلاعاتی آمریکا در کشورهای همجوار ایران را بر عهده دارند، در محافل خصوصی به تشریح جزئیات استراتژی آینده آمریکا علیه ایران پرداخته اند. بر مبنای یکی از این گزارش ها، «آدام ارلی» (Adam ereli) سفیر آمریکا در بحرین که پیش از این و در دوران ریاست جمهوری جرج بوش سخنگوی وزارت خارجه آمریکا بوده است در جلسه ای با برخی از مسئولان کشورهای عربی در منامه تاکید کرده که آمریکا قصد دارد در ماه های آینده حمایت خود از اصلاح طلبان در ایران را «رسمی و علنی» کند.ارلی در این جلسه که به تشریح راهبرد تدوین شده دولت اوباما درباره ایران اختصاص داشته، گفته است: «کاخ سفید همزمان با انجام مذاکرات ایران و 1+5 نحوه حمایت از «رهبران معارض جدید» در ایران را پیگیری می کند». ارلی در این سخنان که پیش از اول اکتبر 2009 و برگزاری مذاکرات ژنو بیان شده تصریح کرده است: «تحت هر شرایطی حمایت از اصلاح طلبان در ایران جزو گزینه های اصلی سیاست اوباما باقی خواهد ماند و ما روز به روز آن را پرقدرت تر خواهیم کرد». ارلی سپس به توصیف دقیق «گام بعدی» آمریکا پرداخته و گفته است: «اگر مذاکرات ژنو موفقیت آمیز نباشد و در آن پیشرفتی حاصل نشود، آمریکا قصد دارد همزمان با تشدید تحریم ها، اعمال فشار سیاسی علیه تهران را با حمایت «رسمی»، «علنی» و «گسترده» از موسوی و خاتمی وسعت بخشد چرا که هیچ فشاری به دولت ایران بدون تقویت جریان های طرفدار غرب در ایران کارساز نیست». وی در بخش پایانی سخنانش می گوید: «همین حالا هم این موضوع پنهانی نیست که ما از موسوی و خاتمی حمایت می کنیم اما علنی شدن این حمایت همزمان با اعمال تحریم ها می تواند این فایده را داشته باشد که مردم ایران به این نتیجه برسند که تنها راه رهایی از تحریم ها گرایش به این افراد است.»