اکستاسی یک داروی روانگردان مصنوعی با دو خاصیت تحریکی شبه آمفتامین و توهمزای شبه LSD است. نامهای خیابانی این ماده XTC قرص شادی ، عشق و آتش فرشته میباشند. فرمول شیمیایی آن متیلن دیاکسی متامفتامین یا بطور مخفف MDMA است. این ماده برای سیستم عصبی سمی بوده و در دوزهای بالا قادر است درجه حرارت بدن را خیلی سریع افزایش دهد که منجر به تخریب عضلات ، کلیه و سیستم قلبی عروقی خواهد شد. |
اولین بار این مواد در سال 1914 توسط کشور آلمان ساختهشد و به عنوان کم کردن اشتها در جنگ جهانی دوم بر روی سربازان مورد امتحان قرار گرفت. در سال 1985 در کشور هلند به عنوان ضد افسردگی استفاده گردید. همچنین مادهای دیگر به عنوان توانزا به آن افزوده شده و با نام ایکسستیو وارد خاورمیانه و ایران گردید بعد به دلیل اینکه بازار خوبی پیدا نکرد، روان گردان نامگذاری شد ولی باز هم در بین جوانان بازاری پیدا نکرد در نتیجه برای اینکه جوانان هم به این سمت و سیاق کشیده شوند ، نام شادی آور یا شادی بخش بدان نهادند.
قرص و کپسول ، آنهایی که از خارج از کشور وارد میشوند دارای شکل و رنگ هستند، اما آنهایی که در ایران ساخته میشوند فاقد رنگ و شکل خاص هستند و اگر انگشت بر روی قرصها بکشیم و رنگ آنها برود آن موقع میفهمیم که آنها قرص اکستازی هستند. به صورت مایع ، به صورت پودری ، به صورت آدامس ، به صورت خوراکی موجود میباشد.
تحقیقات انجام شده با استفاده از تصویربرداری مغز از انسان نشان دادهاست که MDMA در مغز به سلولهای عصبی که با واسطه شیمیایی سروتونین عمل میکنند آسیب میرساند. واسطه شیمیایی سروتونین نقش مهمی در تنظیم خلق ، پرخاشگری ، فعالیت جنسی ، خواب و حساسیت به درد ایجاد میکند.
بسیاری از استفاده کنندگان از MDMA با عوارضی مشابه عوارض کوکائین و امفتامین به قرار ذیل روبرو خواهند شد :
• مشکلات روانشناختی مانند تیرگی شعور ، افسردگی ، مشکلات خواب ، اضطراب شدید و بدگمانی در طی مصرف و گاهی اوقات هفتهها بعد از استفاده از MDMA.
• علائم جسمانی مانند سفتی عضلانی ، سایش غیرارادی دندانها ، تهوع ، تاری دید ، حرکت سریع چشمها ، سنکوپ و احساس لرز و تعریق
• افزایش ضربان قلب و فشار خون خطری ویژه برای افرادی با بیماریهای قلبی عروقی.
• مشاهده شده است افرادی که پس از مصرف MDMA دچار ضایعات پوستی شبه آکنه (جوش) میشوند در معرض عوارض جانبی شدیدی مانند تخریب بافت کبد در صورت تداوم مصرف خواهند بود.
تحقیقات اخیر نشان داده اند که استفاده از MDMA به موجب تخریب دائمی بخشهایی از مغز که مرتبط با تفکر و حافظه میباشند خواهد شد. MDMA دارای ساختار و اثراتی مشابه متامفتامین میباشد که نشان داده شده موجب تخریب نورونهای حاوی دوپامین میشود تخریب اینگونه سلولها موجب مشکلات حرکتی مشابه پارکینسون خواهد شد.
قرصهای اکستازی دارای ناخالصیهای فراوان و مواد خطرناک همچون ترکیبات آمفتامین ، LSD ، فنیل پروپانول آمین و ... است ، این ناخالصیها باعث توهم زایی در مصرف کنندگان میشود. مصرف این قرصها سبب ایجاد بیماریهای قلبی، کلیوی و ریوی شده و قطع یکباره آن پس از استفاده طولانی مدت عوارضی همچون افسردگی شدید، ضعف حافظه و علائم شبیه سرماخوردگی را به همراه میآورد. این دارو معادل مواد اعتیاد آور کوکائین، هروئین و مورفین است.
همچنین، قرصهای اکستازی سبب افزایش انرژی شده و مصرف هر نوبت آنها میتواند باعث مصرف ذخیره سروتونین مغز شود، بنابراین به دلیل اینکه جهت ذخیره مجدد این هورمون حدود 15 روز به طول میانجامد افراد در این مدت دچار افسردگی حاد میشوند. شرایط بدنی هر شخصی متفاوت با دیگری است . در نتیجه عوارضی که در بدن اشخاص مختلف در اثر صرف این مواد ایجاد میگردد ، متفاوت از عوارض شخص دیگر است.
مواد روان گردان ( یا به اصطلاح رایج شده ، شادی آور) تاثیر مستقیم بر روی سلولهای مغز دارند. بدین صورت که باعث افزایش حجم سلولهای مغزی میشوند. سلولهای مغزی که هر کدام فایلی از اطلاعات گوناگون هستند، در اثر افزاش حجم به هم نزدیک و نزدیکتر شده و باهم تماس پیدا میکنند. در نتیجه این رویداد ، اطلاعات هرکدام از این سلولها با اطلاعات سلولهای دیگر ادغام شده و موجب بروز مشکل ادراکی برای شخص مصرف کننده میگردد.
به عنوان مثال، سلولی که حاوی اطلاعات راجع به یک لیوان آب است با سلولی که حاوی اطلاعات راجع به دریاست مخلوط شده ، در نتیجه شخص یک لیوان آب را ، دریا تصور کرده و میخواهد شیرجه رفته و در آن شنا کند. یا یک آدم چاق را سیبی تصور کرده میخواهد با چاقویی آن را قارچ قارچ کرده و بخورد.